40 jaar Chirojeugd


In Kalfort ontstaat de chiro in 1956. Op dat ogenblik heeft de nationale beweging echter al een hele weg achter de rug.

1934: Chiro ontstaat uit de patronaten

De Chiro groeit uit wortels die diep tot in de negentiende eeuw reiken: de patronaatswerking. Deze werking begeleidt kinderen en jongeren in hun 'jong-zijn' op een soms strakke manier. Naast scholing en godsdienstonderricht - de zogenaamde zondagsschool -, wordt er ook ontspanning geboden.

In het begin van de twintigste eeuw wordt duidelijk dat deze manier van werken niet meer voldoet. In 1934 stelt een toenmalige patronaatsproost, E.H. Cleymans, een nieuwe aanpak voor. De Chiro ziet, als derde grote Vlaamse jeugdbeweging, het levenslicht.

De jaren omstreeks de Tweede Wereldoorlog

De vernieuwingsbeweging van '34 raakt echter moeizaam van de grond. In de moeilijke omstandigheden van de oorlog werkt een ploegje onder de leiding van proost Leo Vanhoebroeck aan de verdere fundamenten van de Chiro. In maart 1941 verschijnt het eerste nummer van een nieuw blad: Mededelingen van Chirojeugd. Op Paasmaandag 14 april 1941 wordt er een eerste leidingsdag gehouden. Daarmee is het definitieve startsein gegeven. In mei 1942 verschijnt het leidsterblad Licht, in 1946 krijgt Mededelingen van Chirojeugd een nieuwe naam: Gloed. Na de bevrijding dringt de chirowerking in vele regio's binnen. In 1946 volgt de officiële erkenning. Op vrij korte termijn groeit het aantal groepen van 200 tot 500, worden cursussen georganiseerd, een gewestelijk kader uitgebouwd, enzovoort. De centrale visie wordt ontwikkeld, en Chiro kiest voor het werken in vaste leeftijdsgroepen, onderverdeeld in vendels.

De jaren vijftig

In de jaren vijftig wordt de Chiro als beweging op verschillende vlakken verder uitgebouwd. Het is de periode waarin de Chiro sterk naar buiten treedt: er zijn meivaarten, Chiromales, Lourdesbedevaarten,... De Belijdenis staat centraal, de Christus-Koningromantiek krijgt vastere vorm, de afdelingswerkingen worden grondig uitgebouwd. In 1957 verhuist het nationaal secretariaat van de Frankrijklei te Antwerpen naar het intussen legendarisch geworden Kipdorp 30.

De jaren zestig

In een belangrijke toespraak op de landdag in 1961 wordt de Chiro opengegooid: proost A.F. Peeters stelt dat de Chiro geen gesloten sardienenblikje mag zijn, maar als een theebuiltje smaak en kleur aan de omgeving moet geven. De aspirantenwerking die in 1958-1959 een eerste impuls kreeg, geeft men nu de volle aandacht. Uit Chiro ontstaan Parochiale Jeugdzorg, de jeugdclubs voor 16-18-jarigen, de Jongerengemeenschappen, een aanzet tot een jeugdhuiswerking in parochie en buurt. Internationaal ziet de Fimcap het licht. De eerste dertig jaar van de geschiedenis van Chiro worden afgesloten met de Top '64: de onvergetelijke samenkomst voor alle Chiroleden. Een open beweging Halverwege de jaren zestig steken in de maatschappij allerlei veranderingen de kop op. Ook in de Chiro. Op de landdag in Wieze van 1965 kijkt de Chiro voor het eerst met humor en relativering naar zichzelf. Oude vormen worden in vraag gesteld. De democratisering en de inspraakbeweging winnen veld. Het kader wordt in de periode '65 en '70 sterk uitgebouwd. Ploegen en raden vullen elkaar aan. Namen, symbolen en vormen veranderen. De coëducatie - jongens en meisjes samen - wordt sterk verdedigd.

De jaren zeventig

Op 7 mei 1970 neemt de Chiro met impuls '70, een leidingsdag met 8.000 aanwezigen, het gedachtengoed van '68 en de maatschappijkritiek in eigen rangen op. De beweging zet een stap verder in het maatschappelijk engagement en stuurt de eigen methoden bij. De Chiro ziet zichzelf als een spelbeweging én als een maatschappijbeweging. Spelend bezig-zijn komt in een breed maatschappelijk kader te staan als tegenkracht. Chiro wil tegen de stroom van de maatschappij ingaan. Uit deze visie zal later de Spelleeflijn ontstaan. De veranderingen vullen elkaar aan: er komt een nieuw uniform (1974) en in het spoor van vele gemengde groepen krijgen de jongens- en meisjeschiro één structuur: Chirojeugd Vlaanderen. Dubbelpunt wordt in 1976 het nieuwe leidingsblad. De publicatie van het Aktieboek - na de landdag van 1978 - lijkt de afronding te zijn van het uitwerken van de mens- en maatschappijvisie van de Chiro.

De jaren tachtig

Er volgen moeilijke jaren voor de Chiro: er komt een culturele en economische crisis, die de in 1978 geformuleerde visie sterk onder druk zet. De samenleving wordt ondergedompeld in het opkomend postmodern levensgevoel met zijn sterk geaccentueerd individualisme. In die periode verliest Chiro 20.000 leden en een honderdtal groepen. De methoden worden onder de loep genomen. Op de landdag van 1985 komt de afdelingswerking centraal te staan. Tevens wordt werk gemaakt van een betere bekendmaking. In 1986 lanceert Chiro de eerste bekendmakingsactie met een nationale poster en folder. Omstreeks 1987 keert voor de Chiro het tij. Nieuwe projecten worden uitgedacht: de stadsgroepenwerking, het aanbod van de dienst Avontuurlijke Activiteiten, afdelingsfreaks schrijven een reeks afdelingshandboeken. In die periode wordt de chirovisie samengevat in drie spiegelteksten.

De jaren negentig

De jaren '90 worden geopend met het leidingsbivak Krinkel '90. Chiro laat zich zien in een grote verscheidenheid van handelen. Dat handelen, het chiro-doen, wordt besproken en tot onderwerp gemaakt in dialoog en communicatie tussen de lokale groepen en de verschillende structuren. Die gesprekken over visie en methoden, werden in de winter van 1994 in alle gewesten gevoerd. In 1995 telt de beweging 77.621 leden.

1955-1957: het ontstaan van de chiro in Kalfort

In het midden van de jaren vijftig krijgt het parochiale leven te Kalfort sterke impulsen, vooral van de jonge onderpastoor Jozef Hens. Bij gebrek aan een patronaatswerking stimuleert hij tijdens de vakantiemaanden een speelpleinwerking op terreinen aan de Leopold Van Kerckhovenstraat. De begeleiders die voor deze speelpleinwerking worden aangesproken, willen de werking graag ook tijdens het jaar voortzetten. In september 1955 trekken Philip Teck en Maurits Van De Vondel naar de onderpastoor met hun idee. Na moeilijke onderhandelingen met pastoor Georges Boey krijgen zij uiteindelijk groen licht en kan de eerste chirozondag doorgaan in mei 1956.

1957-1963 Bloei en crisis van de beweging

De eerste generatie chiroleiders brengt de nieuwe jeugdbeweging tot grote bloei. Vanuit de parochiezaal wordt de chirowerking door groepsleider Philip Teck met vaste hand geleid. De invoering van het uniform vormt een grote aantrekkingskracht voor de vele leden, die in deze jaren de chiro vervoegen en haar ledenaantal tot bijna 80 doet aangroeien. Een grote religieuze bezieling komt tot uiting in de godsdienstig geïnspireerde spelen en in de beloftewerking, die resulteert in het uitspreken van de plechtige belofte op de chirobanier in de kerk. Een gebrek aan opvolging, onenigheid bij de leiding en tegenwerking van de nieuwe onderpastoor storten de chiro in het werkjaar 1962-1963 in een grote crisis.

1963-1969 Met Frans Pepermans op zoek naar een nieuw hoogtepunt

Een nieuwe generatie leiders staat voor de zware opgave de chiro opnieuw op te bouwen. Groepsleider Frans Pepermans en bivakproost Philip Teck zijn de drijvende kracht. De inspanningen van de nieuwe leiding zorgen voor een belangrijke ledenaangroei. In 1963 betrekt de chiro de nieuw gebouwde parochiale lokalen in de Leopold Van Kerckhovenstraat. In 1969 is de beweging klaar om de uitdagingen van een sterk veranderend tijdsklimaat op te vangen.

1969-1974 De chiro vernieuwt

De periode 1969-1974 is voor de chiro van groot belang. Langzaam maar zeker wordt enige vernieuwing geïntroduceerd. Twee groepsleiders, Fé Van Assche en Theo Peeters, bepalen achtereenvolgens voor enkele jaren de lijn die de chiro in de toekomst zal volgen. Fé Van Assche blijft al die jaren, ook na zijn ontslag, een belangrijke rol spelen achter de schermen van de jeugdbeweging. Belangrijke gebeurtenissen zijn zeker en vast de eerste Jimpdag, het eerste groepsfeest in 1973 en de Jimping in 1974.

In september 1971 start de meisjeschiro Himaranga. De groepsnaam is samengesteld uit de beginletters van de eerste leidsters HIlda Peeters, MARleen Van De Velde, ANnemie Van Assche en GAby De Schepper. De eerste jaren gaan de vergaderingen door in de oude pastorij.

1974-1979 Ongekende bloei en neergang van de chiro

De periode 1974-1979 is één van de rijkste uit de Kalfortse chirogeschiedenis, maar kent ook één van de zwaarste crisissen. Vier groepsleiders volgen elkaar in een vrij snel tempo op. De chiro onderhoudt in deze periode buitenlandse contacten, bouwt een meisjesheem en start met een informatieblaadje. Het activiteitenaanbod wordt nog verruimd. De beweging mag haar 20-jarig bestaan vieren, organiseert twee meiboomplantingen, één Spel zonder Grenzen en start met de kermisactiviteiten. Zware onenigheid over het te volgen beleid en over de rol van de volwassen begeleider leiden uiteindelijk tot de instorting van de groep.

1979-1982 Opnieuw uit de crisis

Na 1979 wordt met enkele veteranen en enkele piepjonge leiders gezocht naar een nieuwe adem voor Chiro Kalfort. Erik Moons neemt de fakkel als groepsleider over. De meeste energie wordt gestoken in de afdeling van de jongste leden, waardoor de groep qua ledenaantal vrij snel opnieuw op peil komt. Traditionele initiatieven worden voortgezet; nieuwe initiatieven worden genomen. Na enkele jaren staat de chiro klaar voor een grote bloeiperiode in zijn geschiedenis.

1982-1988 Onstuitbare groei

Vanaf 1982 zit de beweging in de lift. Het ledenaantal vergroot elk jaar. Een vrij grote stabiliteit in het leiderscorps is hier zeker niet vreemd aan. Opvallende realisaties zijn de oprichting van een sloebersafdeling voor 6- tot 8-jarigen, een tweewekelijks berichtenblad, de voltooiing van de infrastructuur op de chiroterreinen en enkele zeer succesvolle groepsfeesten en totaalspektakels.

1988-1990 Zoeken naar een evenwicht en scheuring van de beweging

De haast volledige vernieuwing van de leidersploeg bij de Chirojongens zorgt voor een nieuwe situatie. De leiding, die haar stempel had gedrukt op de vorige periode, was goed op elkaar ingespeeld. Dit is nu niet meer het geval. Na een tijdje lopen de spanningen hoog op. De beweging staat voor haar derde grote crisis uit haar geschiedenis. Een pijnlijk conflict leidt in 1990 tot het ontslag van volwassen begeleider Fé Van Assche en een splitsing van de leidersgroep. Een deel van hen start met de scoutsgroep Zevensprong.

1991-1996 Een nieuwe chiro met nieuwe mensen

De nieuwe leiding staat voor de moeilijke opdracht de chirowerking opnieuw inhoud te geven. Het vertrouwen van velen in de beweging is geschokt. Aan de andere kant staat echter ook de onvoorwaardelijke steun van heel wat chiro-ouders. Na twee jaar zijn de spelers in het conflict uit de beweging verdwenen en is het aan een nieuwe verjongde leiding om zich te bewijzen en de jarenlange geschiedenis van de beweging in Kalfort verder te zetten. Eerste kamp in Kasterlee

Kamp te Gruitrode

Nullamlacus dui ipsum conseque loborttis

Nullamlacus dui ipsum conseque loborttis non euisque morbi penas dapibulum orna. Urnaultrices quis curabitur phasellentesque.

Continue Reading »