Glasramen
De plaatsing van nieuwe glasramen in onze
kerk, was een mooie aanleiding om op zoek te gaan naar de oorsprong van
onze oude glasramen. Tien hiervan zijn bij de bouw van de nieuwe kerk
ingebouwd in het portaal. Maar hoe oud ze waren, hoeveel ze hadden gekost,
door wie ze waren geplaatst en wie de ontwerper was... daarvan wisten
we niets. Ik hoor de wat oudere Kalfortenaren al protesteren, want zij
wisten het misschien wel. Maar toch hopen we vanuit de verslagen van de
Kerkfabriek en wat bijkomend opzoekingswerk ook voor hen nog wat nieuwe
gegevens te hebben gevonden.
De bouw van de nieuwe kerk (1854-1856) was voor de in 1857 kersvers opgerichte
parochie Kalfort een serieuze financiële aderlating. Kwam daar nog
bij dat de parochie Puurs de afscheiding van Kalfort willens nillens aanvaardde,
en daarom financieel niet wilde bijspringen. Het is dan ook begrijpelijk
dat er van versiering niet veel kwam. In de vensteropeningen kwam gewoon
vensterglas. De kerk moest het de eerste jaren zelfs stellen met een goedkope
vloer. Klokken had de kerk niet. Slechts geleidelijk aan werd de kerk
afgewerkt. Elke pastoor had zo zijn eigen inbreng in de verdere afwerking
van de kerk.
Pas in 1931 tijdens het pastoorschap van Donaat Verrydt kwam de plaatsing
van glasramen voor het eerst ter sprake. Op de vergadering van de kerkfabriek
van 4 oktober deelde de voorzitter Frans Meermans mee dat "verscheidene
milddadige parochianen het aanbod hebben gedaan eenige geschilderde glasramen
te laten plaatsen in de kerk van Kalfort". Op dat ogenblik was er
al 14.000 fr. ter beschikking voor de plaatsing van twee ramen. De andere
leden van de kerkfabriek, Karel Spruyt (schatbewaarder), Emiel Janssens,
Désiré Mees, Florent Janssens en Donaat Verrydt (pastoor
en schrijver) waren enthousiast. Motivering voor de plaatsing was dat
de glasramen "merkelijk zullen bijdragen tot versiering der kerk, en
daarboven godvruchtige stemming zullen bijbrengen met het overvloedig
licht, dat er nu is, wat te temperen". U merkt het : er is niets nieuws
onder de zon.
De kerkfabriek nam het voorstel dus aan en belastte Frans Crickx met de
uitvoering ervan. Glazenier Frans David Crickx (°1893) ging in 1925
in de leer bij de Brusselse glazenier G. Bary. In 1927 nam hij het atelier
over, dat tot in 1967 actief zou blijven. Uitvoeringen van Frans Crickx
haalden prijzen op de tentoonstelling "Art Décoratifs" te Parijs
(1925) en op de wereldtentoonstellingen te Antwerpen (1930) en Brussel
(1935). In 1928 had het atelier, dat te Jette was gevestigd, ook de glasramen
van de kerk van Blaasveld geplaatst.
Referenties waren er genoeg, het geld was beschikbaar... en Crickx kon
zijn werk te Kalfort beginnen. Begin september 1932 werden de ramen "Heilig
Hart" en "Onze-Lieve-Vrouw-ten-Traan" geplaatst (2 x 7000 fr.). Op 8 mei
1933 werden de twee ramen op het hoogkoor (het laatste avondmaal en de
kruisiging) ingezet (2 x 6000 fr.). In augustus 1933 kwamen de twee eerste
ramen in de kerk aan de beurt (opdracht van Jezus en opdracht van Jezus
in de tempel) (2 x 3750 fr.). Begin oktober 1934 werden tien geschilderde
glasramen in de kapel geplaatst (10 x 7500 fr.). In augustus 1935 werden
de zes achterste gebrande ramen in de kerk aangebracht (22.000 fr.). In
totaal hadden de glasramen het niet onaardige bedrag van 130.500 frank
gekost.
Bij de glasramen zou pastoor Verrydt het trouwens niet laten. De oorlog
stelde onze pastoor en zijn kerk zwaar op de proef. Zo werden de klokken
uit de toren gehaald en door de Duitsers in beslag genomen. Op het einde
van de Tweede Wereldoorlog zetten de Duitsers een nieuw wapen in, de "vliegende
bommen". Vele V1 of V2 bereikten Engeland niet of werden door de geallieerde
piloten neergehaald. Een V1 kwam terecht in de Coolhemdreef. Een meisje
verloor hierbij het leven. Naast dit menselijk leed, was de materiële
schade in de buurt enorm. Ook de glasramen van de kerk liepen hierdoor
grote schade op. Frank Crickx herstelde ze voor de prijs van 17.850 fr.
Bij de afbraak van de kerk werden de glasramen veilig weggeborgen en gerestaureerd
in afwachting van de plaatsing in de moderne kerk (1979). Tien grote glasramen
kwamen hiervoor in aanmerking. De andere belandden op de zolder van de
pastorij. Twee ervan werden gemonteerd in het ommegangmagazijn naast de
parochiezaal.
De glasramen die in de kerk werden gemonteerd zijn (vanaf de straatzijde bekeken) de volgende:
1. De engel Gabriël
2. Maria wordt overschaduwd door de H. Geest (Lucas evangelie)
3. Opdracht van Jezus in de tempel: het offeren van twee tortelduiven
4. De profeet Simeon met Jezus in de handen in de tempel (Opdracht van Jezus)
5. Joachim en Anna met Maria als kind
6. Joachim en Anna
7. Jozef de timmerman
8. Maria (aan het spinnen) met Jezus
9. Jezus en Maria op de bruiloft te Cana
10. Jezus (als volwassen man) en Maria
De moderne kerk kreeg in de loop van 1994-1996 nieuwe moderne glasramen, van de hand van glazenier Marcel Ysewijn uit Temse.
Nullamlacus dui ipsum conseque loborttis